Su Tesisatı Nedir?
Su tesisatı genel olarak temiz su tesisatını ifade etmek için kullanılsa da tanım olarak temiz ve pis su tesisatını da içine alan bir ifadedir. Su tesisatı yerine sıhhi tesisat ifadesi daha doğru bir tanım olacaktır ama hem son kullanıcılar hem de bu işi yapan ustalar ve firmalar su tesisatı tanımını kullanmayı tercih etmektedir.
Yukarıdaki ifadeye göre su tesisatı olarak biz burada temiz su tesisatının tanımını yapacağız
Temiz su tesisatı; evlerde iş yerlerinde kullanım suyunu, kullanma yerlerine kadar ileten boru ağıdır. Daha doğru tabirle borulardan ve ekleme parçalarından oluşan sistemdir.
Şehir şebekesi ile binadaki sayaç arasında kalan kısım dış temiz su tesisatı, temiz suyu katlara dağıtan kolonlar ile kolonlardaki suyu kullanma yerlerine götüren bağlantı boruları da iç temiz su tesisatı olarak adlandırılır.
Temiz Su Tesisatında Boruların Döşenmesi
Dairelerde temiz su boruları, zorunlu hâller dışında genellikle sıva altı döşenir. Bu sayede su borularının terlemesini önlemiş oluruz. Bina içinde katlara çıkan kolon boruları ise sıva üstü döşenir. Bunun nedeni ise, o ilin resmi su ve kanalizasyon idaresinin şartnamesidir. Kaçak su kullanımının önünü almak için böyle bir yol izlenmekte. Ayrıca bu uygulama, ana hat üzerinde oluşabilecek muhtemel sorunlarda da müdahale etmeyi kolaylaştırmaktadır. Tesisata başlamadan önce yapılacak işin planlaması yapılır. Boruların geçeceği yerler marker kalem ile işaretlenir. Kırmaya başlamadan önce zarar verilebilecek tesisat olup olmadığı kontrol edilir.
Temiz su tesisatının yapım aşamasının iyi düzenlenip planlanması hem işçilik hem de malzeme tasarrufu sağlar. Temiz su tesisatı boruları mutlaka duvardan döşenmelidir. Zeminde döşenecek boruların arızası durumunda değiştirilmesi ya da arızanın giderilmesi oldukça zordur. Sıcak su tesisatı için soğuk su tesisatı döşendikten sonra sıcak suyun gidecek olduğu yerler işaretlenir, ısıtıcı çıkışından itibaren sırasıyla döşenir. Sıcak su borusu, soğuk su borusunun üst tarafından geçecek şekilde döşenmelidir. Sıcak su ağızları, daima solda olacak şekilde bırakılmalıdır.
Soğuk su tesisatında duvar içinde olan borulara izolasyon yapılmalı ki, terlemeye karşı önlem alınıp, borular uzun ömürlü olsun. Birbirinin üzerine gelen yatay borularda suyun alttaki borulara zarar vermemesi için soğuk su borusu en altta olmalıdır. Hidrofor ve su saatinden sonra bir basınç regülatörü konulmasında yarar vardır. Bu sayede basınç sabit kalacak ve gereksiz su harcamasının önüne geçilecektir. Her daire bağımsız olarak sistemden ayrılabilmelidir. Sıcak kullanma suyu tesisatı da soğuk su sisteminden bağımsız olmalıdır. Birbirine paralel kat dağıtımında borular banyo ve mutfak duvarlarına konmalıdır.
Çelik Borularla Su Tesisatı Yapımı
Galvanizli demir boru ve ekleme parçaları ile yapılır. Boru, uygun yöntemlerden biriyle, genelde de diş açma sureti ile birleştirilir. Bu borulara hiçbir zaman eğme, bükme ve kaynak gibi sıcak işlem uygulanmaz. Aksi halde galvaniz boru kaplaması özelliğini kaybederek borunun korozyona uğramasına neden olur. Borunun açılan dişi üstüne sızdırmazlık elemanı sarılır. Sızdırmazlık elemanı olarak keten ve teflon bant kullanılır. En kullanışlı olan kendirdir. Teflon bant ise silikon esaslı bir maddedir. Özellikle batarya, musluk, vana, uzatma parçası gibi krom nikel kaplı malzemelerde kullanılması tercih edilir.
Bakır Borularla Tesisatın Döşenmesi
Bakır borular Türkiye’de daha çok küçük tesislerde kullanılır. Çelik borulara göre daha pahalıdır. Fakat daha hafif, montajları kolay ve korozyona dayanıklıdır. Bakır borular sert ve yumuşak olabilir. 22 mm çapa kadar bakır boruların yumuşak cinsleri kangal olarak bulunabilir. Daha büyük çaptakiler sadece boy boru olarak bulunur. Bakır boruların et kalınlıkları azdır. Bu nedenle bakır borular dişli bağlantıya uygun değildir. Bakır borular lehimli, havşalı, yüksüklü veya kordonlu olarak birleştirilir. Temiz su tesisatlarındaki birleştirmelerde bu dört yöntem kullanılır
Plastik Borularla Tesisatın Döşenmesi
Temiz su tesisatında kullanılan polipropilen esaslı plastik borular termosetting plastik özelliği taşır. Bu nedenle ısıl işlem yapılarak birleştirilir. Borunun 260 ~ 270 C° kadar ısıtılması, kolay şekil alarak aynı cins plastikle yapışma özelliğini kazandırır. Bu borulardan ülkemizde ağırlıklı olarak ppr-c olarak tabir edilen polipropilen random co-polimer borular kullanılır, ppb-c olarak adlandırılan polipropilen block co-polimer borular biraz daha yumuşaktır, ancak daha iyi darbe direncine sahiptir. Ayrıca polipropilen random co-polimer borulardan daha güçlü ve daha dayanıklıdır. Ppr-c borular bina iç tesisatlarında kullanılmakla beraber ağır yük altında çalışması beklenen büyük çaplarda ve yeraltı şebekelerinde tercih edilmezler.
Temiz Su Tesisatı Armatür Ölçüleri Nedir?
Temiz su tesisatı işçiliği yapılırken su armatürlerinin ağızlarının yerden yüksekliğinin bilinmesi gerekir. Aşağıda son yer döşemesinden olması gereken net ölçüler verilmiştir.
- Taharet musluğu: 15 cm
- Bas musluk: 105~110 cm
- Lavabo: 110 cm
- Banyo küveti: 75 cm
- Ayaklı lavabo: 50~55 cm
- Klozet: 40 cm
- Pisuvar: 80 cm
- Şofben, termosifon: 110 cm
- Çamaşır makinesi: 60 cm
- Eviye: 110 cm
- Bulaşık makinesi: 60 cm
- Isıtıcı: 110~120 cm
